Community Art als aanjager om cultureel erfgoed te beschermen: welke rol kunnen kunstenaars, burgers en autoriteiten spelen? (Faro Conventie Netwerk, Raad van Europa)
Cultureel erfgoed manifesteert zich in allerlei gedaantes en in velerlei contexten. In uiteenlopende Europese landen is bescherming van cultureel erfgoed onderdeel geworden van (soms heftige) politieke debatten over nationale identiteit, culturel;e diversiteit, migratie en integratie.
Vandaag nodigt het FARO Conventie netwerk van de Raad van Europa U uit om deel te nemen aan een openbaar overleg om de potentiële rol van community art bij het beschermen van cultureel erfgoed nader te onderzoeken. De Faro Convention benadrukt met name die aspecten van cultureel erfgoed die te maken hebben met mensenrechten, democratie, gemeenschappen en de samenleving.
Voor we met het overleg lichten we eerst de Faro Conventie toe. Daarna sluit je aan bij één van vier tafels die ieder apart de volgende vragen bespreken:
(1) hoe kan kunstparticipatie bijdragen aan het beschermen van ongehoorde of onzichtbare vormen van cultureel erfgoed?;
(2)hoe kan de vrijheid van artistieke expressie gecombineerd worden met de wens van een gemeenschap om de intrinsieke waarde van haar culturele erfgoed te waarborgen?;
(3) hoe kun je met community arts methodes door conservatieve ideeën omtrent ‘authentieke’ nationale cultuur navigeren?;
(4) hoe kunnen we beleidsmakers en andere autoriteiten ervan overtuigen dat het ondersteunen van innovatieve participatieve kunstpraktijken cruciaal is voor het bevorderen van culturele rechten en inclusie in cultuur?
Voordat de overleggen van start gaan wordt aan iedere tafel eerst een korte presentatie gegeven van een project uit het FARO netwerk. Dat zou bijvoorbeeld kunnen zijn: Hotel du Nord, Marseille (Frankrijk); een kunstenaarsresidentie in La Rioja (Spanje); het Rome Charter (Italie); het Laboratorium voor Culturele Rechten in Bordeaux (Frankrijk), of het Almansani Cultureel Centrum in Novi Sad (Servië). Na deze introducties, die als praktisch referentiekader kunnen fungeren, barst de discussie los. Daarbij houden we rekening met de rode draad: hoe community arts praktijken effectief kunnen bijdragen aan het actief betrekken van burgers in het beschermen, waarderen en onderhouden van cultureel erfgoed.
Arie Koelemij modereert de ICAF-sessie “Community art practices as a driver for safeguarding cultural heritage”.
Hij werkt sinds 2001 in de culturele sector, waarvan lange tijd in (ondersteuning van) het amateurkunstveld en cultuurparticpatie. In 2015 is hij zich vanuit folklore beroepsmatig bezig gaan houden met (immaterieel) erfgoed en is van 2016 tot 2018 werkzaam geweest bij het Kenniscentrum Immaterieel Erfgoed Nederland. In september 2018 is hij als specialist (immaterieel) erfgoed begonnen bij het Fonds voor Cultuurparticipatie. Inmiddels is hij daar als Ontwikkelaar medeverantwoordelijk voor nieuwe subsidieregelingen.
Naast zijn werk is hij regelmatig gevraagd ceremoniemeester, historische kostuums- en streekdrachtliefhebber en houdt hij zich al meer dan drie decennia bezig met uitvoeren van dansen uit de 15e tot en met de 19e eeuw.