Als onderdeel van het ICAF artist-in-residency programma zal de Servische theaterregisseur en schrijver Zlatko Paković samenwerken met de lokale Bosnisch-Nederlandse gemeenschap. Samen verkennen ze het gedachtengoed van Desiderius Erasmus, over tolerantie en openheid naar religies. Hoewel Erasmus als naam en symbool oververtegenwoordigd is in zijn geboortestad Rotterdam, vraagt deze groep (ooit zelf naar Nederland gevlucht voor oorlog en polarisatie) zich af hoeveel van zijn ideologie nog steeds in leven is in het Nederland van nu, gekeken naar de toenemende polarisatie en intolerantie naar minderheden en bepaalde religies.
Gedurende een reeks van aantal werkweken werkte de groep samen met Zlatko aan de uitwisseling. Dat begon in oktober 2022, toen Zlatko Rotterdam voor het eerst bezocht om de diasporagemeenschappen te leren kennen. Het resultaat van deze residency is een voorstelling, met de Bosnisch-Nederlandse diaspora, en is onderdeel van het stadsprogramma van het ICAF. Daarnaast vindt er tijdens het dagprogramma een diepgaand gesprek plaats met Zlatko over het maakproces in Rotterdam, over zijn visie, methodiek en de maatschappelijke context van zijn werk.
Over
Zlatko Paković maakte theatervoorstellingen in Bosnië-Herzegovina, Bulgarije, Cyprus, Kroatië, Kosovo, Noord-Macedonië, Montenegro en in Servië, en voer deze voornamelijk buiten de institutionele theaters op. Bij het grote publiek in de Balkan staat hij vooral bekend om zijn politieke theatervoorstellingen waarin hij felle kritiek levert op de hedendaagse overheden van de post-Joegoslavische landen.
Daarbij wordt de theatrale poëtische vorm versterkt door uitgesproken speelse elementen. Esthetiek en maatschappij zijn voor hem onlosmakelijk met elkaar verbonden in theater als artistieke vorm. In de loop van zijn carrière heeft Zlatko veel invloedrijke toneelstukken geregisseerd waarvoor hij ook prijzen won, zoals de International Ibsen Scholarship 2014, de meest prestigieuze theaterprijs in Europa.
Zijn werk reageert en reflecteert op de politieke context van voormalig Joegoslavië, met name kwesties met betrekking tot censuur, staatscontrole en opgedrongen verhalen rondom dader/slachtofferschap die tijdens en lang na deze conflicten nog steeds bestaan. Zijn kritische, activistische houding wordt daarom niet warm onthaald door de politieke machthebbers.
Dit komt omdat het werk van Pakovic toont en benadrukt dat, hoewel de Balkanoorlogen meer dan 25 jaar geleden plaatsvonden, de sporen van de oorlogen nog steeds onderdeel zijn van de dagelijkse realiteit van de post-Joegoslavische landen. Massagraven, vermiste personen, ongekend verdriet, landmijnenvelden en toenemende armoede hebben houden het dagelijks leven van mensen in bedwang. Bovendien blijft de door Servië gedomineerde Republika Srpska in Bosnië, evenals de staat Servië zelf, de genocide van 1995 in Srebrenica ontkennen. Door middel van zijn toneelstukken en poëtische interventies probeert Zlatko niet alleen deze aanhoudende ontkenningen en standpunten uit te dagen, maar ook ruimte te maken voor gevoelens van onherstelbaar verdriet die door zovelen worden gevoeld. Zijn werk wil hij toekomstige generaties waarschuwen voor de valkuilen die kunnen leiden tot dezelfde gevaren, maar tegelijkertijd is zijn werd een token van hoop en inspiratie voor herstel en waarheid.
Deze context, kennis en werkwijze brengt Zlatko naar het ICAF, en zal in samenwerking met de Bosnische diaspora in Nederland vandaag de dag inzicht en nuance geven in kwesties van polarisatie.